Pieniny
Pieniny wchodzą w skład pienińskiego pasa skałkowego ciągnącego się łukiem o długości ok. 600 km z okolic Wiednia po Ruś Zakarpacką. Cechą charakterystyczną tej formacji geologicznej jest bardzo mała szerokość nie przekraczająca kilku kilka kilometrów i budowa bryłowo-łuskowa. Łuk pasa skałkowego wydaje się nie mieć ciągłości i na powierzchni uwydatnia się w formie poprzerywanych gniazd skalnych.
Polska część tego pasa zbudowana jest ze skał węglanowych okresu jurajskiego i kredy głównie są to wapienie i margle. Na skutek bardzo skomplikowanych i wielokrotnych ruchów tektonicznych budowa geologiczna tej formacji jest bardzo złożona i stanowi jedną z większych zagadek budowy ziemi. Polskie Pieniny ze względu na znaczną wyniosłość turni skalnych są bardzo ciekawe krajobrazowo. Największe skupisko jaskiń pienińskich to część południowo-wschodnia Pienin Właściwych, pomiędzy Sokolicą a Trzema Koronami wraz z przyległymi wzniesieniami i zboczami. W okresie od 1993 roku zinwentaryzowano tu 24 jaskinie. Pienińskie jaskinie nie są zbyt duże ale stanowią dużą ciekawostkę, pomimo to nie jest możliwe ich zwiedzanie. Otwór jaskini Walusiowej Jamy jest jednym z największych w Polsce, ma rozmiary: szerokość 10 m, wysokość 8 m.
W całych Pieninach wraz ze słowacką częścią znanych jest niespełna 50 jaskiń, największą jest Aksamitka o długości 335 m. Na wzmiankę zasługuje też Jaskinia Obłazowa w Przełomie Białki (część pienińskiego pasa skałkowego), w której podjęte na nowo wykopaliska archeologiczne doprowadziły do sensacyjnych odkryć dotyczących zamieszkującego tu człowieka pierwotnego.
nr | nazwa jaskini | dług/m | deniw/m |
1 | W Ociemnem | 206 | 48 |
2 | Pienińska | 101 | 18 |
3 | Nad Polaną Sosnówką | 94 | 16 |
4 | W Dziurawej Skale | 70 | 17 |
5 | W Szaflarach | 43 | 6 |
6 | Walusiowa Jama | 32 | 8 |