Jaskinie świata

Jaskinie występują bez wyjątku na wszystkich kontynentach nawet za kołem podbiegunowym. Mogą się tworzyć we wszystkich rodzajach podłoży skalnych, mineralnych a nawet w lodzie. Tak więc do określenia czy dana forma próżni skalnej jest jaskinią ważna jest zgodność z definicją, mniej istotny jest rodzaj skały. Jaskinia to naturalna próżnia skalna dostępna dla człowieka. Czy zatem można uznać za jaskinię próżnię czy szczelinę w pokrywie lodowcowej? Przyjęto ze względu na podobieństwa mechanizmów tworzących, uznać takie obiekty za jaskinie.

Z oczywistych względów najczęściej występowanie jaskiń kojarzy się z występowaniem skał węglanowych i zjawiskami krasowymi zachodzącymi na tych terenach. Tych jaskiń jest zdecydowanie najwięcej i wszystkich jeszcze nie odkryto, a nawet nie są rozpoznane wszystkie tereny krasowe. Różne źródła podają (również z uwzględnieniem definicji co jest skałą węglanową), że skorupę lądów tworzy od 7 do 20 procent skał krasowiejących. Skałą węglanową są osady, które zawierają wagowo ponad 50 procent minerałów węglanowych. Najczęstszymi składnikami skał węglanowych są : wapień, dolomit, margle i opoki, które zaliczane się do skał osadowych.

Jaskinie również powstają w innych skałach osadowych jak piaskowce i gipsy. Znane są też jaskinie w osadach lessowych. Obecnie dość dużą grupę znanych jaskiń stanowią jaskinie lawowe. Znane są też jaskinie występujące w skałach metamorficznych magmowych z dużą zawartością składników węglanowych oraz w kwarcytach.

Generalnie, rozmieszczenie jaskiń pokrywa się z rozmieszczeniem obszarów występowania określonych skał np. krasowiejących jednak stopień poznania może być bardzo różny i zależny od wielu czynników np. klimatycznych, politycznych, czy logistycznych. Są tereny krasowe, można by powiedzieć w środku Europy (najlepiej przebadanej speleologicznie), na terenie Albanii gdzie odkrywanie i poznawanie jaskiń niedawno się rozpoczęło. Na terenie Chin znajdują się największe krasowe rejony świata, jednak ich stopień poznania jest bardzo nikły. Ta sama sytuacja dotyczy wielu regionów świata, szczególnie tych gdzie cywilizacja jeszcze nie dotarła bo przeszkadza w tym przyroda.

Głównymi rejonami występowania zjawisk krasowych i tym samym jaskiń na świecie są: Kaukaz Zachodni, Krym, Bliski Wschód, Półwysep Indochiński, południowe Chiny, środkowa część USA, Meksyk, Gujana, południowa Australia, Borneo, Nowa Zelandia. W Europie: Góry Kantabryjskie, Góry Betyckie, Pireneje, Masyw Centralny, Jura we Francji, Półwysep Dynarski oraz Wyżyna Kras, Alpy Salzburskie, Alpy Julijskie, Alpy Apuańskie. Również na terenach Węgier, Słowacji oraz Polski występują duże rejony występowania jaskiń. Największe jaskinie lawowe znajdują na wyspach wulkanicznych w szczególności na Hawajach, Azorach, w stanie Waszyngton USA oraz na Islandii i Teneryfie.