Complesso Foran del Muss -1118m

Całkowita głębokość całego kompleksu jaskiniowego Foran del Muss wzrosła o kolejne 8 m. Stało się to za sprawą faktycznego przyłączenia jaskini K12 Abisso dei Dannati z E10 Abisso G.Mornig będącej częścią całego kompleksu Foran del Muss. O tym, że obecnie połączone jaskinie łączą się ze sobą, było wiadomo już od 2000r. Wynikało to z pomiarów i dokumentacji kartograficznej, jednak na przeszkodzie stanął 40 m syfon wodny w K12 na głębokości 425 m, którego nie udało się przejść na stronę do E10.

Dalszych prób pokonania syfonu zaniechano. W 2001r.wznowiono poszukiwania w K12 ale tym razem już na głębokości do 160 m, gdzie znajdują się rozległe meandrowe partie badane już w latach 90-tych. Grotołazi postanowili zbadać ten labirynt korytarzy licząc na błąd poprzedników. W partiach tych znaleziono odnogę rozszerzającą się z dużym przepływem powietrza co dało wskazówkę kierunku dalszej eksploracji. Eksplorację jednak przerwano w miejscu gdzie ciąg zaczynał się pionizować.

Do badania tego ciągu jednak powrócono w roku 2012 po ponad 10 letniej przerwie. Ostatecznie eksploracja tej części jaskini K12 przyniosła spodziewane połączenie z E10 Abisso G. Mornig tym samym przyłączenie do całego kompleksu Foran del Muss, którego obecny najwyższy otwór (2020 m npm), jest położony na grzbiecie kulminacji Foran Muss. Do połączenia doszło w studni o głębokości 130 m, której dno znajduje się na poziomie -380 m.

W najbliższym sąsiedztwie znajduje się jeszcze wyżej położona jaskinia Complesso del Col Sclaf oraz kilka innych, dobrze rokujących otworów. Zapewne dalsza eksploracja będzie prowadzona w tej części masywu z zamiarem przyłączenia do Complesso Foran del Muss, możliwe jest osiągnięcie głębokości do 1300 m. Uwaga: inne źródła podają głębokość kompleksu -1140 jeszcze przed przyłączeniem K12 Abisso dei Dannati.

Complesso Foran del Muss znajduje się we włoskiej części masywu Monte Canin o wysokości 2587 m npm w obrębie Alp Julijskich. Ten olbrzymi system jaskiniowy posiada ponad 25 otworów i całkowitą długość ponad 20 km. Historyczną i najbardziej znaną jaskinią wchodzącą w skład systemu jest Abisso E. Comici. W sąsiedztwie znajduje drugi podobny system Complesso del Col Delle Erbe o głębokości 935 m z historycznie najbardziej znaną jaskinią Abisso Michele Gortani. Jeszcze głębszy system znajduje się po słoweńskiej stronie Mala Boka – BC4 System o głębokości 1319 m.

Bardzo duży wkład w poznanie jaskiń tego masywu zarówno po włoskiej jak i słoweńskiej stronie wniosły wyprawy polskie działające tu prawie nieprzerwanie od początku lat 80-tych.